Πώς φτάσαμε στους 186 χιλιάδες εργαζόμενους του 2022 σε σχέση με τους 389 χιλιάδες του 2007
Το γεγονός ότι από τους 389 χιλιάδες εργαζομένους του 2007 φτάσαμε στους 186 χιλιάδες στις αρχές του 2022, χρήζει σίγουρα ανάλυσης και σχολιασμού. Προκειμένου, όμως, να απαντηθεί με απόλυτη ακρίβεια το ερώτημα πόσες χιλιάδες άτομα προσωπικό λείπουν σήμερα στην Ελλάδα από τις κατασκευές, πρέπει να συνεκτιμηθούν η τρέχουσα και η προσεχής ανάπτυξη των έργων σε όγκο και σε αριθμό, το υφιστάμενο ανθρώπινο δυναμικό και η προτεραιοποίηση που από ότι φαίνεται θα υπάρξει.
Σύμφωνα πάντως με τις εκτιμήσεις των εκπροσώπων των κατασκευαστικών φορέων και του ΤΕΕ, το νούμερο αυτό τοποθετείται κατά μέσο όρο ανάμεσα στις 160-200 χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Ο πρόεδρος Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) Γιώργος Στασινός, έχει εκτιμήσει ότι χρειάζονται επιπλέον 10 χιλιάδες μηχανικοί, 50 χιλιάδες τεχνίτες και πάνω από 100 χιλιάδες εργατικό προσωπικό για την υλοποίηση των έργων στην παρούσα φάση.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΕΕ, ο τεχνικός κλάδος, με τα χαμένα χρόνια που μεσολάβησαν λόγω της οικονομικής κρίσης, απώλεσε τον αναγκαίο αριθμό μηχανικών και τεχνιτών με γνώσεις, εμπειρίες και δεξιότητες, προκειμένου να υλοποιηθούν τα έργα που σήμερα έχουμε μπροστά μας. Πρόκειται για έναν μεγάλο, σε όγκο και ποσότητα, αριθμό δημόσιων και ιδιωτικών έργων, τα οποία πρέπει να υλοποιηθούν – από τη μελέτη και κατασκευή μέχρι τη λειτουργία τους– μέσα σε ελάχιστα χρόνια.
Οι εκτιμήσεις ΤΕΕ – ΠΕΔΜΕΔΕ
Η ΠΕΔΜΕΔΕ, δια στόματος του προέδρου της κ. Μιχάλη Δακτυλίδη, τοποθετεί ακόμα υψηλότερα τον πήχη στις ελλείψεις προσωπικού στις 200 χιλιάδες θέσεις εργασίας με τις μεγαλύτερες ανάγκες να σημειώνονται στα περιφερειακά έργα.
Οι ελλείψεις έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της ταχύτητας στην εκτέλεση των έργων και μία ευρύτερη δυστοκία σε δημόσια και ιδιωτικά έργα, αφορούν δε τόσο τις μεγάλες όσο και τις μικρότερες επιχειρήσεις του κλάδου.
Η ΠΕΔΜΕΔΕ έχει προτείνει την είσοδο προσωπικού από συγκεκριμένες χώρες και κατά κύριο λόγο από την Αφρική και τη νοτιοανατολική Ασία. Έχει επίσης προτείνει να υπάρξουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και από τις Περιφέρειες, καθώς αυτές καλούνται στην ουσία να τρέξουν το γραφειοκρατικό μέρος και την έγκριση εισόδου προσωπικού για την κάλυψη αναγκών των κατασκευαστικών εταιρειών.
Ωστόσο, η λύση αυτή δεν παύει να αποτελεί μία περίπλοκη κατάσταση στο σύνολό της, διότι σύμφωνα με τον κύριο Δακτυλίδη, ακόμα και εάν εισέλθει ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων στην Ελλάδα είναι αρκετά πιθανό ένα μεγάλο μέρος αυτών να μην έχει τις δεξιότητες που απαιτούνται για την εκτέλεση των έργων.
118 έργα προϋπολογισμού 43 δισ. ευρώ έως το 2030
Ενδεικτικό του μεγέθους της πρόκλησης για τον κλάδο είναι το γεγονός ότι μέχρι το 2030 έχουν δρομολογηθεί 118 μεγάλα έργα, συνολικού προϋπολογισμού 43 δισ. ευρώ. Από αυτά, 54 έργα ύψους 13,5 δισ. ευρώ βρίσκονται ακόμα στο αρχικό στάδιο του σχεδιασμού τους. Συνολικά πάντως, το 58% των έργων αφορά τον τομέα της ενέργειας, το 34% είναι σιδηροδρομικά και οδικά, το 4% αφορά λιμάνια και αεροδρόμια και ένα ακόμα 4% αφορά έργα διαχείρισης απορριμμάτων.
Εξίσου χαρακτηριστικό της ίδιας πρόκλησης, είναι το γεγονός ότι το συσσωρευμένο ανεκτέλεστο των μεγάλων εταιρειών της 7ης τάξης, ενδέχεται το 2024 να σπάσει το φράγμα των 19 δισ. ευρώ με την κατασκευαστική πίτα διαρκώς να μεγαλώνει.
Mεγαλώνουν όμως και τα προβλήματα υλοποίησης των έργων, όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε πρόσφατα και ο ΣΑΤΕ – Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών, λόγω της έλλειψης εργατοτεχνικού προσωπικού και γι’ αυτό επιμένει στην ομαλοποίηση των πληρωμών αλλά και στην αναπροσαρμογή των τιμών των υλικών και εργασίας.
Σε ότι αφορά τις εταιρείες, ειδικά οι μεγαλύτερες, κάνουν ότι μπορούν για να συντηρήσουν τη δομή τους σε εργατοτεχνίτες, μηχανικούς και μηχανήματα, όσο όμως οι ανάγκες μεγαλώνουν, αυτό θα καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολο.
Από τους 389 χιλιάδες εργαζομένους του 2007 στους 186 χιλιάδες του 2022…
Όπως καταγράφεται σε σχετική μελέτη της Alpha Βank, ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2009-2020 υπέστη πανωλεθρία, χάνοντας το 60% της προστιθέμενης αξίας του (και 84% από το 2006 έως το 2017), ενώ το ΑΕΠ της χώρας μειώθηκε σωρευτικά κατά 27% την ίδια περίοδο.
Το 2019 οι απασχολούμενοι στον τομέα των έργων πολιτικού μηχανικού δεν ξεπερνούσαν τους 24.800, ενώ επιπλέον 75.000 ασχολούνταν ως εξειδικευμένοι τεχνίτες (π.χ. ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί, εγκαταστάτες, πλακάδες, ελαιοχρωματιστές κτλ.) και σε τομείς όπως η προετοιμασία εργοταξίων, ή οι κατεδαφίσεις.
Σύμφωνα πάντα με την ίδια μελέτη, ο συνολικός αριθμός των απασχολουμένων στις κατασκευές και την οικοδομή διαμορφώθηκε σε 186.000 στο τέλος του 2021, όταν το 2007 το αντίστοιχο μέγεθος προσέγγισε τις 389.000 εργαζομένους(!).
Αντίστοιχα, το 2019, στις κατασκευές λειτουργούσαν πάνω από 61.000 επιχειρήσεις, αριθμός μειωμένος κατά 45% σε σχέση με το 2009. Οι περισσότερες εξ αυτών (65%) δραστηριοποιούνται στον τομέα των εξειδικευμένων κατασκευών, το 27% είναι οικοδομικές επιχειρήσεις και μόλις 8% δραστηριοποιείται στον κλάδο των έργων υποδομής.
Ιδού λοιπόν γιατί λείπουν σήμερα τόσες θέσεις εργασίας από τον κατασκευαστικό κλάδο. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το πρόβλημα έχει πανευρωπαϊκή διάσταση και όπως επισημάνθηκε πρόσφατα στη γενική συνέλευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κατασκευαστών (FIEC), η είσοδος προσωπικού από τρίτες χώρες είναι σίγουρα μία από τις άμεσες διεξόδους για τις ευρωπαϊκές χώρες.
Η ΙΝGROUP λαμβάνοντας το πρόβλημα αυτό, δημιούργησε ένα καινούργιο Business Unit για ολοκληρωμένες υπηρεσίες Μετάκλησης και είναι σε θέση να αναζητά διεθνώς τον απαραίτητο αριθμό εργαζομένων που έχει ανάγκη η εκάστοτε επιχείρηση.
