Οι κατασκευαστικές εταιρείες, βιώνοντας την κατακόρυφη μείωση του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού «χτίζουν» τη στρατηγική τους
Από σοβατζήδες μέχρι … εναερίτες, αναζητούν οι μεγάλες, αλλά και οι μικρότερες κατασκευαστικές εταιρείες στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της μετακλητής απασχόλησης.
Με τα ανεκτέλεστα έργα των μεγαλύτερων κατασκευαστικών ομίλων ( 7ης τάξης) να πλησιάζουν πλέον τα 20 δις, αλλά και με τις δραστηριότητες των μικρότερων κατασκευαστικών εταιρειών να αυξάνονται τόσο στα δημόσια, όσο και στα ιδιωτικά έργα, το θέμα του ανθρώπινου δυναμικού λαμβάνει πλέον κατεπείγοντα χαρακτήρα.
Η συντριπτική πλειοψηφία των εταιρειών του κλάδου των κατασκευών, βιώνοντας τη συνεχόμενη ανοδική εξέλιξη της αγοράς και αντίστοιχα, την κατακόρυφη μείωση της δεξαμενής των εργαζομένων, έχει ήδη ξεκινήσει, να καταγράφει αναλυτικά τις άμεσες και προσεχείς ανάγκες της σε προσωπικό και να χτίζει τη στρατηγική της.
Ποια είναι όμως η στρατηγική αυτή, ποιες οι ειδικότητες, τις οποίες κυρίως αναζητούν οι μεγάλοι αλλά και οι μικροί των κατασκευών και τι φοβούνται σε σχέση με την μετακλητή απασχόληση; Στο άρθρο που ακολουθεί, επιχειρούμε να δώσουμε μια συνοπτική εικόνα στα παραπάνω ερωτήματα:
Οι ειδικότητες των μετακλητών που κατέγραψαν οι ίδιες οι επιχειρήσεις
Αναφορικά με τις ειδικότητες και με βάση τα ενδιαφέροντα που δήλωσαν το 2024 σε σχετικά ερωτηματολόγια των αρμόδιων φορέων οι ίδιες οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις, στον κατασκευαστικό τομέα, εγκρίθηκαν καταρχάς περίπου 5.000 θέσεις για εργάτες κατασκευών οικοδομών, περιλαμβάνοντας ανάμεσα σε άλλους: Ανειδίκευτους εργάτες, αλλά κυρίως εξειδικευμένες ειδικότητες, όπως κτίστες, μπετατζήδες, καλουπατζήδες, σιδεράδες, τεχνίτες κατασκευής δαπέδων, ξυλουργούς, κόπτες και συνδετές μετάλλων και μπετόν, σοβατζήδες, ελαιοχρωματιστές, εγκαταστάτες υαλοπινάκων και μονώσεων, μαραγκούς, ηλεκτροσυγκολλητές, υδραυλικούς, ειδικούς τεχνίτες σε κατεδαφίσεις και αποξηλώσεις, χειριστές βαρέων μηχανημάτων, ακόμα – ακόμα και εναερίτες.
Είναι αυτονόητο, ότι ο αριθμός των 5.000 είναι απόλυτα βασικός και μόνον συμβολικός των υπαρχουσών αναγκών στον τομέα των κατασκευών που εκτιμώνται σε επιπλέον 80.000-100.000 εργαζόμενους τη διετία 2024-2025 και συνολικά σε 160- 200 εργαζόμενους περιλαμβάνοντας όμως, πέρα από τους τεχνίτες και εξειδικευμένους μηχανικούς, προκειμένου να προχωρήσουν έγκαιρα τα δημόσια κυρίως έργα.
Υπενθυμίζεται, ότι ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα, ο οποίος κατά την περίοδο 2009-2020 υπέστη πανωλεθρία, χάνοντας το 60% της προστιθέμενης αξίας του (και 84% από το 2006 έως το 2017), απώλεσε την ενδιάμεση περίοδο και τους εργαζομένους του: Όπως καταγράφεται σε σχετική μελέτη της Alpha Βank, ο συνολικός αριθμός των απασχολουμένων στις κατασκευές και την οικοδομή διαμορφώθηκε σε 186.000 στο τέλος του 2021, όταν το 2007 το αντίστοιχο μέγεθος προσέγγισε τις 389.000 εργαζομένους(!).
Αντίστοιχα, το 2019, στις κατασκευές λειτουργούσαν πάνω από 61.000 επιχειρήσεις, αριθμός μειωμένος κατά 45% σε σχέση με το 2009. Οι περισσότερες εξ’ αυτών (65%) δραστηριοποιούνται στον τομέα των εξειδικευμένων κατασκευών, το 27% είναι οικοδομικές επιχειρήσεις και μόλις 8% δραστηριοποιείται στον κλάδο των έργων υποδομής.
Ιδού λοιπόν γιατί λείπουν σήμερα τόσες θέσεις εργασίας από τον κατασκευαστικό κλάδο. Πλην όμως οι καταστάσεις έχουν αλλάξει, σήμερα συντελείται μια πρωτόγνωρη άνοδος στις υποδομές και η στρατηγική των κατασκευαστικών εταιρειών για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του ανθρώπινου δυναμικού, είναι η εξής:
Η στρατηγική της «πιλοτικής» μετάκλησης
Οι εταιρείες που είτε είναι εργολάβοι σε πιεστικά έργα που τρέχουν, όπως το Ελληνικό, είτε έχουν οι ίδιες αναλάβει την ευθύνη να προχωρήσουν μεγάλα έργα κυρίως στον τομέα των ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα) και των Παραχωρήσεων, έχουν ήδη ξεκινήσει να φέρνουν εργαζόμενους από τρίτες χώρες με μετάκληση, τουλάχιστον πιλοτικά. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι ανάγκες τους, αφορούν σε όλα τα είδη των έργων, είτε αυτά είναι κτιριακά, είτε ενεργειακά, είτε περιβαλλοντικά, είτε αυτοκινητόδρομοι. Για αυτό, στις αιτούμενες ειδικότητες, συναντούμε μέχρι και εναερίτες, προκειμένου να εργαστούν σε εταιρείες που έχουν αναλάβει να κατασκευάσουν υποδομές του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ.
Αρκετές όμως είναι και οι εταιρείες που εκφράζουν προβληματισμούς αναφορικά με την αποτελεσματικότητα της μετακλητής απασχόλησης.
Οι προβληματισμοί
Οι προβληματισμοί αυτοί αφορούν : Πρώτον, τη χρονοβόρα διαδικασία που μεσολαβεί, για να μπορέσει να εργαστεί ο αλλοδαπός στην Ελλάδα, την ενσωμάτωσή τους στη συνέχεια στις τοπικές κοινωνίες και κυρίως την πλήρη ανταπόκριση των εργαζομένων στις ειδικότητες, για τις οποίες έγινε η μετάκλησή τους.
Αναφορικά με τη χρονοβόρα διαδικασία, σημειώνεται ότι, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025 θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή, συνολικό νομοσχέδιο για τη νόμιμη μετανάστευση, το οποίο στοχεύει στην άμεση απλοποίηση των διαδικασιών, αλλά και στην αύξηση της διάρκειας ισχύος των αδειών διαμονής προκειμένου να έχουν μεγαλύτερο κίνητρο οι μετακλητοί εργαζόμενοι από μακρινές χώρες να εργαστούν στην Ελλάδα.
Αναφορικά εξάλλου με την ενσωμάτωση των μετακλητών απασχολούμενων στις τοπικές κοινωνίες και την πλήρη ανταπόκριση των εργαζομένων στις ειδικότητες, για τις οποίες έγινε η μετάκλησή τους, είναι θέματα, τα οποία, οι κατασκευαστικές είναι καλύτερα να αναθέσουν σε έμπειρες και εξειδικευμένες εταιρείες που θα αναλάβουν την πλήρη διαχείριση και ευθύνη.
Σε αυτό το πλαίσιο, όπως επισημαίνει σε σχετική του συνέντευξη ο Διευθύνων Σύμβουλος της INGROUP, Nίκος Παπαλάμπρου, οι εργαζόμενοι χαμηλής, αλλά και υψηλής εξειδίκευσης από τρίτες χώρες θα μπορούν να προσδώσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε μία ελληνική επιχείρηση, χωρίς η ίδια να χρειαστεί να διαθέσει ανθρώπινους πόρους και για αυτό το θέμα.
Από τη στιγμή δε, που η ελληνική αγορά κινήθηκε και ξεκίνησε ήδη να χρησιμοποιεί την μετάκληση έχει γίνει το πρώτο σημαντικό βήμα.
Το επόμενο βήμα, είναι, να εξοικειωθούν περισσότερο με τη μετάκληση οι ενδιαφερόμενοι κλάδοι, ώστε να αρχίσουν να την αξιοποιούν περισσότερο.
